بدشانسی ادامه دار بازار اندوخته/ چرا شاخص کل بورس کانال ۲ میلیون واحد را از دست داد؟_دلخوش

به گزارش تجارت نیوز،

 قیمت معامله های خرد نیز هم چنان نزدیک به هزارمیلیارد تومان است و ۱۲روز متوالی است که مجموعا ۴هزار و ۶۰۰میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شده است. ضمن آنکه به تازگی بانک مرکزی با انتشار کردن آمارهای پولی و بانکی، نقدینگی کل سرزمین را تا آخر خردادماه بالای ۸.۳هزار همت اظهار کرده است. به‌رغم این که نقدینگی آخر بهار سال جاری نسبت به سال قبل، رشد ۲۷درصدی را ثبت کرده است، نسبت قیمت بازار سهام شرکت‌های بورس تهران به نقدینگی اقتصاد، به ۰.۸ افت یافته است که از مهرماه۱۴۰۱ بی‌سابقه است. نسبت P/E و قیمت بازار دلاری نیز به کف تاریخی خود نزدیک شده است. از نظر دیگر، قیمت جهانی طلا به نیمه کانال ۲هزار و ۴۰۰دلار و قیمت جهانی نفت به ۸۰دلار صعود کرده است. قیمت دلار نیز مجدد از کانال ۵۹هزار تومان به ۶۰هزار و ۳۰۰تومان رسید. افزایش قیمت‌های جهانی و قیمت ارز با منشأ نااطمینانی، صدمه‌های جدی را به بازارهای سهام در جهان و به‌اختصاصی ایران داخل آورده است. با این تفاسیر، به گمان زیاد سه سناریو پیش روی بازار سهام خواهد می بود. اول آنکه با فکر تداوم شرایط نامطلوب حاضر، شاخص سهام به روال نزولی ادامه دهد که یقیناً با سد کانال ۱.۹میلیون واحدی روبه رو است. سناریوی دوم می‌تواند محدودشدن دامنه نوسان در هفته‌های آتی باشد که بازار را داخل یک روال رنج‌گونه (ثابت) خواهد کرد. سناریوی سوم نیز می‌تواند بهبود فضای سیاسی و اقتصادی سرزمین و افت ریسک‌ها باشد که به گمان زیاد با سوخت دلار نیما شاخص بازار را حداقل تا سقف قبلی شاخص کل هدایت خواهد کرد.

 بورس تهران طی روز دوشنبه با کم شدن ۴هزار و ۲۰۰واحدی، بعد از ۱۸۲ روز معاملاتی به زیر ۲میلیون واحد رسید. آخرین‌بار که نماگر مهم در کانال یک‌میلیون و ۹۰۰هزار واحد پناه گرفت، ۱۳آبان ۱۴۰۲ می بود. محدوده مذکور طی  یک سال‌و‌نیم تازه، حمایتکننده قوی برای بورس بوده و بازار را به رونق نسبی کشانده‌است. در مرداد۱۴۰۲ نیز رسیدن نماگر بورس به کف این کانال، بازدهی ۱۰درصدی را به‌همراه داشته‌است. در شرایط حساس جاری، تغییرات گسترده در سطوح بالای اجرایی و عدم‌ارامش رویه در دولت تازه می‌تواند سابقه حمایتقوی جاری را خدشه‌‌‌‌‌دار کند. علاوه‌بر این، بانک‌مرکزی نیز آمار‌های پولی و بانکی را تا آخر بهار سال‌جاری انتشار کرده‌است. نقدینگی سرزمین تا آخر خرداد در حالی از ۸.۳هزار همت عبور کرده که نسبت به خرداد سال‌قبل، رشد نزدیک به ۲۷درصدی داشته‌است.

 بر پایه آمارهای پولی و بانکی رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی در مقطعی به ۲۴درصد نیز رسیده می بود. این چنین سقوط قیمت بورس تهران به زیر ۷هزار همت جهت شده‌ تا نسبت قیمت بازار به نقدینگی به ۰.۸برسد. این مقدار از مهر ۱۴۰۱ بی‌سابقه بوده‌است. به‌نظر می‌رسد در صورتی‌که عوامل سیاسی-اقتصادی فرصتی به بازار پرحاشیه سهام بدهند، قیمت بورس تهران حداقل تا نقدینگی و ۳۰درصد بالاتر از نقدینگی رشد خواهد کرد.

سد محکم ۱.۹میلیون واحد؟

شاخص‌کل بورس در حالی بعد از ۹ماه به کانال یک‌میلیون و ۹۰۰هزار واحد رسید ‌که ریسک نظامی منطقه و خطر مسائل سیاسی در داخل سرزمین، بورس را تهدید می‌کند. تغییرات ناگهانی در سمت‌‌‌‌‌های اجرایی دولت و به طول انجامیدن انتخاب کابینه مسببات افزایش نااطمینانی در بورس تهران را فراهم آورده‌است. قیمت معامله های هم چنان زیر ۲همت است و به‌تازگی این شاخص آماری بااهمیت در بازار به زیر یک‌همت نیز رسیده‌است. این چنین خروج پول ۳۲۵میلیارد‌تومانی در سومین روز هفته، به خروج ۴هزار و ۶۰۰میلیارد‌تومانی پول طی ۱۲روز متوالی منجر شده‌است.

عبور نقدینگی از  ۸هزار همت

بانک‌مرکزی به‌تازگی آمار‌های پولی و بانکی را تا آخر خردادماه انتشار کرده‌است. بازدید‌‌‌‌‌ها مشخص می کند که در خردادماه سال‌جاری رکورد جدیدی در کل‌‌‌‌‌های پولی به‌ثبت رسیده‌ و نقدینگی برای اولین‌بار از ۸هزار همت عبور کرده‌است. رشد نقدینگی نقطه‌به‌نقطه نیز به نزدیکی ۲۷‌درصد رسید. این درحالی است که در فروردین۱۴۰۳، این مقدار به ۲۴درصد نیز افت ‌یافته‌می بود. این چنین طی بهار سال‌جاری، رشد ۶درصدی نقدینگی نیز قابل‌دقت بوده‌است. به‌نظر می‌رسد سختی بر نقدینگی تا حدودی افت‌یافته باشد و اگر شرایط مهیا باشد، بورس تهران میزبان خوبی برای این نقدینگی خواهد می بود تا جلوی سفته‌‌‌‌‌بازی در دیگر بازارهای دارایی گرفته شود، ضمن آنکه قیمت بورس تهران‌ به زیر ۷همت رسیده‌است. نسبت قیمت بورس تهران به نقدینگی کل سرزمین، به ۰.۸ رسیده که از مهرماه دو سال‌قبل بی‌سابقه است. مهر ماهی که تبدیل رونق بورس تهران از آبان۱۴۰۱ تا اردیبهشت۱۴۰۲ شد، بعد از آنکه قیمت بورس در تیر۹۹ به ۲.۶ رسید، ‌فقط در فروردین۱۴۰۲ به ۱.۲۸در مرحله حساس جاری رسید. اگر بورس میزبان خوبی نباشد، به گمان زیاد قسمت بزرگی از این نقدینگی به دلار و سکه و طلا تبدیل می‌شود که تبدیل تورم‌های بالا خواهد شد، اما تنوع ابزارها در بازار اندوخته جهت شده‌است این نقدینگی نه فقط در بازار سهام، بلکه در صندوق‌های طلا و درآمد ثابت خواهد ماند.

رشد بازار جهانی در سایه تنش

بازارهای جهانی به واسطه گمان وقوع درگیری‌‌‌‌‌ها در منطقه رشد قیمت را توانایی کرده‌است، به‌طوری‌که نفت بالاخره کانال ۸۰دلار را بعد گرفت و طلای جهانی به نیمه کانال ۲هزار و ۴۰۰دلار رسید. به‌نظر می‌رسد رشد دیگر فلزات در بازارهای جهانی فقط به واسطه تنش باشد و رونق قیمتی با سوخت درگیری‌‌‌‌‌ها و نااطمینانی‌‌‌‌‌ها اتفاقا خبر خوبی برای بورس تهران نیست. اقتصادهای دنیا دچار رکود می باشند و هرچند چشم‌‌‌‌‌انداز قیمت‌ها تا حدودی مثبت شده‌است، اما تا وقتی که درگیری‌‌‌‌‌های نظامی بالا باشد و خطرات این تنش‌ها به ایران نزدیک شود، خبر خوبی برای بازار اندوخته نیست. در حال‌حاضر با اهمیت ترین عامل برای رشد بازار اندوخته عوامل داخلی است که فعلا نااطمینانی‌‌‌‌‌ها در فضای سیاسی ایران فضای غبارآلودی را برای اقتصاد سرزمین پدید آورده‌است.

دلگیری مشتقات از بورس

بازار اختیارمعامله سهام نیز به از دست‌‌‌‌‌رفتن کانال ۲میلیون واحد عکس العمل خوبی نشان نداد، به‌طوری‌که پرمیوم قراردادهای اختیار خرید پرمعامله بازار نصف قیمت خود را از‌دست‌دادند، ضمن آنکه اختیار فروش‌ها نیز رشد قیمتی خوبی را توانایی کردند. قیمت معامله های بازار مشتقه نیز رقم های زیاد پایینی است و قراردادهای آپشن زیر ۵۰میلیارد مورد دادوستد قرار می‌گیرند، اما هم چنان اهمیت پوشش‌ریسک بازار با ابزار اختیار فروش بالاست و به گمان زیاد بخشی از زیان سبدها با رشد قیمت اختیارفروش‌ها جبران خواهد شد، به‌طوری‌که آمار‌ها مشخص می کند پرمیوم اختیارهای فروش به‌طور متوسط رشد بیشتر از ‌هزار‌درصدی را در ریزش‌‌‌‌‌های تازه به‌ثبت رسانده‌اند.

بی‌‌‌‌‌حسی بورس به اخبار

بورس تهران مدام در کف‌‌‌‌‌های قیمتی بازار، به اخبار عکس العمل‌های مثبتی را مشخص می کند، به‌طوری‌که در خرداد۱۴۰۰ به روی کارآمدن رئیسی و در اواخر ۱۴۰۰ به خبر ارز ترجیحی عکس العمل نشان ‌داد، اما در آبان۱۴۰۱ فقط با رشد قیمت دلار و ظاهر‌شدن نرخ‌های بالا بر تابلوی معامله های، شاخص بورس سقف جدیدی را به‌ثبت رساند. در مرداد۱۴۰۲ باخبر حذف ارز ترجیحی پالایشی‌‌‌‌‌ها، در آبان۱۴۰۲ باخبر تجدیدارزیابی و در اسفند۱۴۰۲ با رشد قیمت دلار در تاثییر تنش‌های نظامی عکس العمل‌های مثبتی از بازار سهام مشاهده شد، اما تا وقتی‌که بازار از رشد دلار نیما، افت احتمالی نرخ منفعت و افت ریسک‌های سیاسی مطمعن حاصل نکند، خبری از رشد بورس نیست و سد محکم جاری نیز می‌تواند شکسته شود. همه پارامترهای بازار از قبیل نسبت  P/E، قیمت دلاری بورس و نسبت آن با نقدینگی از گمان تکرار اتفاقات پاییز۱۴۰۱ خبر خواهند داد، اما بدون محرک، مورتور بزرگ روشن نخواهد شد.

منبع :


دنیای اقتصاد