حالت اقتصادی افغانستان در دوران طالبان/ ممنوعیت تحصیل زنان و اکثر مشاغل توسط طالبان به اقتصاد ضربه زده_دلخوش

به گزارش تجارت نیوز،

سه سال از تسلط طالبان بر افغانستان می گذرد. اکنون طالبان از یک گروه شورشی به افرادی نشسته در راس قوت افغانستان تبدیل شده اند، تفسیر خود را از شریعت اسلامی به جامعه تحمیل کرده اند و به جستوجو تحکیم مشروعیت خودخوانده می باشند. آسوشییتدپرس در گزارشی در این باره می نویسد:  طالبان علیرغم عدم به رسمیت شناختن بین المللی به گفتن حاکمان رسمی افغانستان، از دیدارهای سطح بالا با قوت های بزرگ منطقه همانند چین و روسیه لذت می برند. آنها حتی در مذاکرات تحت حمایتسازمان ملل متحد شرکت کردند، در حالی که زنان و جامعه مدنی افغانستان از وجود در این میز محروم شدند. این یک پیروزی برای طالبان می بود که خود را تنها نمایندگان واقعی سرزمین می دانند. هیچ چالش داخلی برای حکومت آنها وجود ندارد، و هیچ تمایلی در خارج از سرزمین برای حمایتاز آنها به چشم نمی خورد. جنگ در اوکراین و غزه دقت جامعه بین‌المللی را به خود جلب می‌کند و افغانستان از نظر جهانی تهدیدی همانند گذشتنه نیست اما چالش ها هم چنان باقی است.

طالبان و ساختار قبیله ای

رهبر عالی طالبان در راس یک سیستم حاکم هرم همانند به گفتن نمونه و الگو  نشسته است. مساجد و روحانیون در یک طرف می باشند. از نظر دیگر، اداره کابل است که تصمیمات روحانیون را اجرا می کند و با مقامات خارجی ملاقات می کند. درجات مختلفی از افراط گرایی در داخل طالبان وجود دارد و طالبان در یک ائتلاف ناآرام از تندروهای حاکم و عملگرایان سیاسی قرار دارند. جاوید احمد، محقق غیرمقیم در مؤسسه خاورمیانه، می  گوید : این حالت آنها را داخل یک جنگ فرهنگی کرده است.

او گفت و گو برانگیزترین سیاست ها در وقتی که هیبت الله آخوندزاده رهبری این گروه را بر مسئولیت دارد، دور از انتظار به نظر می رسد و یقیناً در چارچوب کار طالبان رهبران بازنشسته نمی  شوند یا استعفا نمی دهند آنها تا زمان مرگ این پست را در اختیار دارند.

ابراهیم باهیس در قسمت جنوب آسیا گروه بین المللی بحران می گوید: این فکر واهی است که نظرات متفاوت برای تشکیل تفرقه بین طالبان کافی است. طالبان متحد می باشند و برای سالیان طویل یک نیروی سیاسی باقی خواهند ماند. آنها به گفتن یک گروه حکومت می کنند، آنها به گفتن یک گروه می جنگند. برای نگه داری انسجام و ضمانت نظم و انضباط، طالبان کارکشته از میدان جنگ به سمت بوروکراسی حرکت کرده و مشاغل مهم را در دولت و استان ها پیدا کرده اند.

جاوید احمد، محقق غیرمقیم در مؤسسه خاورمیانه در این باره می گوید: در ساختار طالبان ایفای هر  نقش مهمی با یک جایزه روبه رو است. دیگر امتیازات می تواند شامل دست آزاد در اداره یک استان یا اجازه داشتن همسر سوم یا چهارم، وانت تازه، سهم در هزینه های گمرکی یا کلید یک واحد مسکونی باشد.

ابراهیم باهیس این دولت را «قوی ترین دولت افغانستان در دوران معاصر» نامید و  او گفت:  آنها می توانند در سطح روستا حکم صادر کنند. کارمندان دولت را بر سر کار نگاه دارند اما نهادهای غیرنظامی پیشرو طالبان از نحوه اداره این نهادها آگاهی کافی ندارند.

یک کارشناس موسسه بین المللی دموکراسی و پشتیبانی در انتخابات می  گوید که مشروعیت طالبان برای حکومت از افغان ها نیست، بلکه از تفسیر آنها از دین و فرهنگ ناشی می شود.  اگر یک حکومت با مطمعن و نظر شهروندان، به رسمیت شناختن توسط قوت های بین المللی و مشروعیت از طریق فرآیندهایی همانند انتخابات تعریف شود، آنگاه طالبان به گفتن یک دولت واجد شرایط نیستند.

روشن نگه داشتن چراغ ها

اقتصاد افغانستان ضعیف شده است. در سال ۲۰۲۳، پشتیبانی های خارجی هم چنان نزدیک به ۳۰ درصد از تشکیل ناخالص داخلی سرزمین را راه اندازی می داد. سازمان ملل در سه سال قبل حداقل ۳.۸ میلیارد دلار برای فراهم مالی سازمان‌های بین‌المللی پشتیبانی هزینه کرده است. ایالات متحده هم چنان بزرگترین پشتیبانی کننده است و بیشتر از ۳ میلیارد دلار پشتیبانی از زمان تسلط طالبان به این گروه پرداخت کرده است. اما سازمان دیده بان ایالات متحده که برای پیگیری این پول تعیین شده ، می گوید که مقدار بسیاری از این پول از مسیری که باید منحرف شده است.

کریس بورگسون، معاون بازرس کل برای تفتیش و بازرسی در بازرس اختصاصی برای بازسازی افغانستان، او گفت: هرچه پول نقد از منبع دورتر شود، شفافیت کمتری وجود دارد. طالبان نیز مالیات شدید اعمال می کنند. در سال ۲۰۲۳، آنها نزدیک به ۲.۹۶ میلیارد دلار جمع آوری کردند. اما این در کشوری با نیازهای عظیم و پیچیده زیاد نیست و طالبان ابزاری برای تحریک اقتصاد ندارند. بانک مرکزی نمی تواند پول چاپ کند. پول نقد در خارج از سرزمین چاپ می شود. معامله های سود ممنوع است چون در اسلام ربا حرام است و بانک ها وام نمی دهند. طالبان نمی توانند پول قرض کنند چون به گفتن دولت به رسمیت شناخته نمی شوند و بانکداری بین المللی قطع شده است. بلایای طبیعی و جریان مهاجرانی که از پاکستان تحت سختی برای برگشت به کشورشان فرار می کنند، بر اتکای افغانستان به پشتیبانی های خارجی برای از بین بردن نیازهای الزامی حساب باز کرده است.  اگر جامعه بین المللی نتواند در آینده این چنین کمکی ارسال کند، خطر بزرگی است.

ضربه مهم دیگر به اقتصاد، ممنوعیت تحصیل زنان و اکثر مشاغل توسط طالبان، حذف نیمی از جمعیت افغانستان از هزینه ها و پرداخت مالیات است که می تواند اقتصاد را تحکیم کند. علاوه بر این، سیاست مبارزه با مواد مخدر طالبان منبع درامد هزاران کشاورز را از بین برده است. برخی کارشناسان حالت را وخیم می دانند و اعتقاد دارند  که حالت فقط به این علت که مردم اکنون اعتراضی نمی کنند به این منوال نخواهد ماند.

دیپلماسی و صحنه جهانی

افغانستان سرزمین کوچکی است که در همسایگی غول‌ها قرار دارد و اجماع منطقه‌ای وجود دارد که بهتر است افغانستان باثبات داشته باشیم. اما حمایتغرب، به‌اختصاصی ایالات متحده، کلید بازگشایی میلیاردها دارایی مسدود شده و لغو تحریم‌ها است. پیوندهای طالبان با چین و روسیه مهم است چون آنها اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل می باشند. آنها این چنین کرسی‌هایی را در کمیته اعتبارنامه سازمان ملل اشغال کرده‌اند که درمورد مشروعیت یک دولت تصمیم می  گیرد. اکنون، کشورهای حوزه خلیج فارس برای مقابله با شرط بندی با طالبان دچار می باشند.

ویدا مهران، مدرس روابط بین‌الملل در دانشگاه اکستر در بریتانیا می گوید  که طالبان مایلند بر مقدار تأثیرگذاری خود به گفتن یک دولت پافشاری کنند و نشان دهند که صلح در افغانستان برقرار  است و خدمات معمول به مردم اراعه می شود.   اگرچه افغانستان ده‌ها رسانه را به علت سرکوب طالبان از دست داده است، حاکمان این سرزمین تأثیر رسانه‌های اجتماعی را فهمیدن کرده‌اند و در این فضا روایت آبکی و سفید از آنچه در سرزمین می‌گذرد اراعه می کنند.

امن است، اما امن نیست

طالبان از طریق پست های بازرسی، خودروهای زرهی و صدها هزار جنگجو امنیت افغانستان را تامین کرده اند. اما سرزمین امن نیست، به اختصاصی برای زنان و اقلیت ها، چون تلفات غیرنظامیان در تاثییر بمب گذاری های انتحاری و دیگر حملات هم چنان ادامه دارد.  گروه داعش چندین دفعه محله شیعه نشین دشت برچی در کابل را مقصد قرار داده است. پلیس، که در قبول حملات و تعداد تلفات دیر انجام می‌شود، به رسانه‌ها می‌گوید که تحقیقات در حال انجام است اما نمی‌گویند که آیا فردی به دست عدل سپرده شده است یا خیر. یک اتفاق جدیدتر، نگرانی زنان افغان است که در زمان اجرای احکام مربوط به لباس، کار و مسافرت توسط طالبان و الزام به داشتن قیم مرد در سفر، توانایی می‌شود. ویدا مهران در این باره می گوید: پیامی که برای  رسانه‌های مهم ارسال می کنند این است که در افغانستان همه چیز خوب و تحت کنترل  است و   امنیت خوبی برقرار است.  او گفت و گو من این است که ما در رابطه امنیت چه فردی سخن بگویید می کنیم؟

منبع :


جماران